Workshop ‘Van weerzin naar weer zin’
Seksualiteit zit in ons DNA. Het zit in alle lagen van de persoonlijkheid. Als psycholoog kom je dichtbij je cliënt. Goede zorg omvat ook aandacht voor seksualiteit. Bij de behandeling van seksuele trauma’s weten we als behandelaar vaak veel details over de traumatisch geladen seks, maar niets over het huidige seksleven van de cliënt. Het lijkt ook bijna ongepast om te vragen naar masturbatie en de inhoud van fantasieën, terwijl trauma een negatieve impact kan hebben op de opwinding die iemand zou kunnen ervaren. Helaas voelen veel cliënten zich niet alleen geremd tijdens, maar ook na de behandeling in hun seksualiteit. Het herstel na trauma betekent niet vanzelfsprekend herstel van seksualiteit. Carlie van Tongeren heeft dit aan den lijve ondervonden tijdens en na haar eigen traumatherapieën (niet bij Ingeborg). Zij zet zich in voor de cliënt die niet de informatie en begeleiding krijgt die nodig is om van seks ook iets fijns te maken. Het is belangrijk voor het zelfbeeld, relatievorming en mentale en lichamelijke gezondheid.
In deze workshop wordt belicht waarin de cliënt kan blokkeren; hoe trauma kan doorwerken op het zenuwstelsel, het lichaam, seksuele opwinding, mentale processen en interactioneel contact. Je krijgt handvatten om dit te adresseren en we bespreken praktische oefeningen voor de cliënt.
Presentatie ‘Een sekspositieve en traumasensitieve benadering van dwangmatig seksueel gedrag’
Naar schatting is tussen de 1 en 3% van de bevolking dermate intensief met seks bezig, in fantasie of gedrag, dat dit leidt tot negatieve consequenties, zonder dat men in staat is te hiermee stoppen. Veelal wordt deze problematiek seksverslaving genoemd, andere termen zijn hyperseksualiteit of compulsieve seksuele gedragsproblematiek.
Er is weinig overeenstemming in de literatuur over wat het probleem nu daadwerkelijk is. Wetenschappelijk gezien blijkt er geen bewijs te zijn dat ‘seksverslaving’ als stoornis bestaat. Dat is dan ook de reden dat er in de DSM-5TR geen diagnose hyperseksuele gedragststoornis is opgenomen.
In Nederland zijn er echter wel veel mensen die hulp zoeken omdat ze vast lopen in hun dwangmatige seksuele gedrag. Echter lijkt er nog geen goed onderzochte methodiek beschikbaar voor de behandeling van de problematiek. In het land wordt veel gewerkt met de methode ‘Vat van Zelfwaardering’ als standalone behandeling, ondanks het advies vanuit de richtlijn ‘Parafiele en hyperseksuele stoornissen’ (2018) om de methodiek onderdeel te laten zijn van een behandeling gericht op registratie van het gedrag, aanleren van emotie- en copingvaardigheden, inzetten op zelfcontrolemaatregelen en omgaan met craving/trek.
Vanuit seksuologisch perspectief wordt echter gesteld dat er minder focus moet liggen op controle op het gedrag en meer aandacht dient te zijn voor gezonde seksualiteit. Net als een cliënt met een eetstoornis weer een gezonde relatie met eten dient te krijgen, dient de cliënt die dwangmatig met seks bezig is weer een gezonde relatie met zijn of haar seksualiteit te krijgen. Dit vraagt om benadering van de problematiek vanuit seksuele gezondheid, plezier door een professional met seksuologische kennis.
Tijdens de voordracht zal, op basis van recente wetenschappelijke literatuur, duidelijk gemaakt worden waarom de term ‘seksverslaving’ niet houdbaar is en hoe naar de problematiek te kijken vanuit een niet-pathologiserend en seksuologisch perspectief, waarbij de nadruk ligt op het herstel van seksuele gezondheid en plezier. Binnen deze benadering is onder andere veel aandacht voor het onderzoeken van de ‘erotische mind’ van de cliënt en wat de drijfveren zijn achter de dwangmatigheid van het seksueel gedrag.
Transdiagnostich blijkt dat er bij deze groep cliënten veel sprake is van overmatig gevoel van schaamte, maar ook trauma en hechtingsproblematiek. Tijdens de voordracht zal onder andere besproken worden hoe EMDR in te vlechten in deze benadering. Een en ander zal uitgewerkt worden met voorbeelden van casuïstiek.
Sprekers
Ingeborg Timmerman
Ingeborg Timmerman is 35 jaar werkzaam als seksuoloog in verschillende settingen; in het ziekenhuis, verbonden aan gynaecologie, en in de psychotherapiepraktijk. Zij is oprichter van het seksuologisch expertise centrum Haarlem en werkt nu in haar eigen praktijk. Zij combineerde haar inzichten uit de seksuologie en psychotherapie in het boek ‘Zin in seks!’ (2016), op zoek naar een sexy state of mind, dat zij samen met Carlie van Tongeren schreef. Carlie vroeg haar om samen een boek te schrijven over het leren genieten van seks na een negatieve ervaring. Dit boek, ‘Van weerzin naar weer zin’, is eind 2021 verschenen en combineert het persoonlijke ervaringsverhaal van Carlie met de verbreding en verdieping van seksuoloog Ingeborg.
Carlie van Tongeren
Carlie van Tongeren studeerde journalistiek en communicatie, maar heeft zich ontplooid als schrijfster van 12 boeken, zowel Young Adult-romans als boeken voor volwassenen, waarin altijd aandacht is voor seksualiteit. Door haar samenwerking met Ingeborg Timmerman bij het schrijven van hun boek ‘Zin in seks!’ werd zij zich ervan bewust dat haar persoonlijke zoektocht naar een fijne relatie tot seks na negatieve ervaringen en traumaverwerking nog nooit was beschreven en dat zij dat destijds erg heeft gemist. Dat resulteerde in hun tweede titel ‘Van weerzin naar weer zin’. Naast het schrijven geeft Carlie lezingen op scholen (o.a. over seksueel grensoverschrijdend gedrag, n.a.v. haar jeugdboek ‘Grijs’), begeleidt ze andere auteurs en werkt ze aan haar droom om ook scenario’s te schrijven.
Meine Bosma-Bleeker
Meine Bosma-Bleeker is Klinisch Psycholoog/Psychotherapeut, Seksuoloog NVvS-SH en MBT-supervisor. In de afgelopen jaren heeft hij gewerkt in de verslavingszorg waar hij zich, naast de behandeling van middelen- en gedragsverslavingen en veel voorkomende comorbide problematiek (zoals trauma en persoonlijkheidsproblematiek), ook bezighield met het onderwerp seksualiteit en verslaving en seksverslaving. Hij is mede-auteur van het hoofdstuk over hyperseksualiteit in het boek ‘Seksuele problemen. Diagnostiek en behandeling’ van Leusink en anderen uit 2023.
In 2023 heeft hij Expertise Centrum Seksuologie opgericht, een behandelcentrum voor seksuele problematiek en psychopathologie. Binnen het centrum wordt de volgende problematiek gezien; PTSS ten gevolge van seksueel trauma, dwangmatig seksueel gedrag, chemseksproblematiek, seksuele problematek en persoonlijkheidsproblematiek. Verder is Meine docent binnen de opleiding voor gezondheidszorgpsychologen, psychotherapeuten en klinisch psychologen bij PPO in Groningen. Hij geeft onder andere les in verslavingsproblematiek, samenwerking bij complexe problematiek en universele factoren van psychotherapie. Sinds 2023 is hij ook docent in de postmaster opleiding Seksuologie bij de Rinogroep in Utrecht. Meine is lid van de LVVP, NVVS, het NIP en de NVP.